W dzisiejszych czasach mamy do czynienia różne środowiska pracy, w których występuje szereg rozmaitych zagrożeń dla pracowników. Drgania tzw. wibracje to zagrożenie, którego skutki nie są widoczne na pierwszy rzut oka, ale w konsekwencji mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów i układów u człowieka.

Co to są drgania mechaniczne (wibracje) ?  – niskoczęstotliwościowe drgania akustyczne rozprzestrzeniające się w ośrodkach stałych i przekazywane do organizmu pracownika przez określoną część jego ciała będącą w bezpośrednim kontakcie z drgającym ośrodkiem            (źródłem drgań).

Drgania mechaniczne występujące w środowisku pracy podzielono umownie na dwa rodzaje:

• drgania o ogólnym działaniu, przekazywane do organizmu człowieka przez jego nogi, miednicę, plecy lub boki (drgania ogólne);
• drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne (drgania miejscowe).

Jakie źródła drgań rozróżniamy ?

• źródła drgań o działaniu ogólnym,
• źródła drgań działających przez kończyny górne.

Przykłady źródeł drgań o działaniu ogólnym:

• podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska pracy. Pierwotnymi źródłami drgań są w tym przypadku eksploatowane w pomieszczeniach lub poza nimi maszyny oraz urządzenia stacjonarne, przenośne lub przewoźne, które wprawiają w drgania podłoże, na którym stoi operator. Przyczyna drgań podłoża może też być ruch uliczny czy kolejowy,
• platformy drgające,
• siedziska i podłogi środków transportu (samochodów, ciągników, autobusów, tramwajów, trolejbusów oraz pojazdów kolejowych, statków, samolotów itp.),
• siedziska i podłogi maszyn budowlanych (np. do robót ziemnych, fundamentowania, zagęszczania gruntów).

Przykłady źródeł drgań działających na organizm człowieka przez kończyny górne:

• ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym (młotki pneumatyczne, ubijaki mas formierskich i betonu, nitowniki, wiertarki udarowe, klucze udarowe itp.),
• ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym lub spalinowym (wiertarki, szlifierki, piły łańcuchowe itp.),
• dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami,
• źródła technologiczne (np. obrabiane elementy trzymane w dłoniach lub prowadzone ręką przy procesach szlifowania, gładzenia, polerowania itp.).

Jakie mogą być skutki oddziaływania drgań mechanicznych na organizm ludzki?

Negatywne skutki zawodowej ekspozycji na drgania o działaniu ogólnym dotyczą zwłaszcza:

• układu kostnego,
• narządów wewnętrznych człowieka.

Narażenie na drgania mechaniczne przenoszone do organizmu przez kończyny górne powoduje głównie zmiany chorobowe w układach:

• krążenia krwi (naczyniowym),
• nerwowym,
• kostno-stawowym.

Zespół tych zmian, zwany „zespołem wibracyjnym” jest uznawany w wielu krajach, w tym również w Polsce, za chorobę zawodową.

Jak się chronić przed zagrożeniem? – Czyli środki ochrony indywidualnej

W celu ochrony pracowników przed drganiami  mechanicznymi działającymi na ich organizm przez kończyny górne stosuje się rękawice antywibracyjne.