DRGANIA – CZY SĄ NIEBEZPIECZNE?

Czym są drgania?

Drgania mechaniczne inaczej wibracje są to drgania akustyczne o niskiej częstotliwości, które rozprzestrzeniają się w ośrodkach stałych i przekazywane są do organizmu osoby pracującej przez określoną część jego ciała, która bezpośrednio dotyka drgającego przedmiotu (źródła drgań).
Drgania o częstotliwościach niższych od 20 Hz człowiek odczuwa jako wibracje, a drgania o częstotliwościach powyżej 20 Hz jako wibracje i dźwięki. Dźwięk ten powstaje na skutek przekazywania części energii drgających cząstek materiału przez powietrze do narządu słuchu człowieka.
Drgania niejednokrotnie są w celowy sposób wprowadzane do konstrukcji maszyny jako element konieczny do wykonania zadania, do którego maszyna jest skonstruowana (płyta wibracyjna, szlifierka). Drgania są niezdrowe dla człowieka. Ma to związek z czasem działania wibracji na organizm oraz ich siły. Pracownicy najbardziej narażeni na działanie drgań to:
– robotnicy drogowi
– robotnicy budowlani
– rolnicy
– górnicy

Podział drgań ze względu na sposób ich wnikania do organizmu:
– drgania ogólne – przekazywane do organizmu człowieka przez jego nogi, miednicę, plecy lub boki (podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska pracy, platformy drgające, siedziska i podłogi środków transportu – samochodów, samolotów, środków komunikacji miejskiej, statków, siedziska i podłogi maszyn budowlanych)

– drgania miejscowe – drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne (ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym np. wiertarki udarowe; ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym lub spalinowym np. szlifierki; dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami; źródła technologiczne)

Wpływ drgań na organizm:
Negatywne skutki zawodowej ekspozycji na drgania o działaniu ogólnym dotyczą zwłaszcza:
– układu kostnego,
– narządów wewnętrznych człowieka.
Niestety, jak dotąd, nie ma skutecznych środków ochrony indywidualnej, które zabezpieczają przed szkodliwym działaniem tego rodzaju drgań.

Drgania mechaniczne przenoszone przez kończyny górne, powodują zaburzenia w układzie:

• (naczyniowym),
• nerwowym,
• kostno-stawowym.

Zespół takich zmian, jest nazywany „zespołem wibracyjnym” i jest uznawany w Polsce, za chorobę zawodową.
Najczęściej występuje postać naczyniowa zespołu wibracyjnego, która charakteryzuje się napadowymi zaburzeniami krążenia w palcach rąk w wyniku skurczu naczyń krwionośnych, co powoduje typowy objaw Raynauda- blednięcie opuszek palców (tzw. choroba białych palców).
Pierwsze objawy zespołu wibracyjnego mogą pojawiać się po kilku miesiącach pracy, poważniejsze symptomy z reguły występują po około 3 latach.

Ograniczenia ryzyka związanego z drganiami:

1. Eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u źródła powstawania,
2. Stosowanie środków ograniczających drgania na drodze propagacji,
3. Stosowanie środków ochrony indywidualnej,
4. Wprowadzenie rozwiązań o charakterze organizacyjnym.