Upadłość lub likwidacja całkowicie kończy działalność gospodarczą przedsiębiorcy.
Razem z nią kończą się także stosunki pracy zatrudnianych przez niego osób. Ustanie zatrudnienia z powodu upadłości lub likwidacji zakładu nie następuje jednak z automatu. Przedsiębiorca musi dopełnić wszystkich formalności wymaganych przez prawo pracy przy zwalnianiu pracownika.
Kiedy występuje upadłość a kiedy likwidacja?
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużników, głównie przedsiębiorców, którzy stali się niewypłacalni.
Ogłoszenie upadłości prowadzi do likwidacji majątku zadłużonego pracodawcy.
Syndyk ustala wierzycieli dłużnika oraz spienięża jego majątek. Uzyskane w ten sposób środki są dzielone pomiędzy wszystkich wierzycieli. Z dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorca traci prawo zarządu. Oznacza to, że wszelkie czynności powiązane z prowadzeniem dzałalnośći za przedsiębiorcę wykonuje syndyk.
Likwidacja jest konsekwencją jednego ze zdarzeń powodujących rozwiązanie spółki. Zalicza się do nich przede wszystkim uchwałę wspólników (organu właścicielskiego) i przyczyny wskazane w umowie lub statucie spółki. Przyczyną otwarcia procesu likwidacji może być wyrok sądu rozwiązujący spółkę. Przyczynami likwidacji są więc zależne od woli wspólników czy akcjonariuszy. Likwidacja może nastąpić nawet wobec spółki w dobrej sytuacji finansowej. W toku likwidacji spółką kierują likwidatorzy.
Jeszcze inaczej kończą działalność osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Taka działalność podlega rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca zamierza zakończyć działalność, składa wniosek o wykreślenie firmy wpisanej do CEIDG, w terminie 7 dni od momentu ukończenia prowadzenia działalności gospodarczej.
Zamknięcie firmy nie wygasza jednak umów.
Bardzo często właściciele firm, którzy kończą prowadzenie przez siebie działalności są mylnie przekonani, że ogłaszając upadłość lub likwidację automatycznie rozwiązują stosunki pracy z zatrudnianymi przez siebie osobami. Jednak upadłość czy też likwidacja zakładu pracy nie skutkuje samoczynnym rozwiązaniem umów o pracę ani ich wygaśnięciem. Więc jeżeli stronu umowy nie rozwiążą jej zgodnie z przepisami wskazanymi w Kodeksie Pracy(art. 30 § 1) umowy te nadal trwają. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę z powodu upadłości lub likwidacji okres wypowiedzenia nie ulega zmianie. Dokonanie wypowiedzenia nie powinno nastąpić zbyt wcześnie – proces likwidacji lub upadłości powinien być na tyle zaawansowany, aby związek pomiędzy likwidacją/upadłością a wypowiedzeniem umowy był widoczny. Przejawem takiego zaawansowania może być np. uchwała o likwidacji podjęta przez właściwy organ spółki lub postanowienie o upadłości wydane przez sąd.
Złożenie wypowiedzenia umowy o pracę, powinno nastąpić w takim terminie, aby jego ostatni dzień przypadał nie później niż ostateczny dzień likwidacji firmy.
Zwolnienia bez szczególnej ochrony
Największy wpływ na szczególną ochronę zatrudnienia ma wystąpienie upadłości lub likwidacji pracodawcy. Zaistnienie takiej sytuacji powoduje całkowite uchylenie ochrony przysługującej pracownikom, bez względu na jej zakres i charakter. Bez ochrony pozostają pracownice w ciąży, pracownicy w okresie ochrony przedemerytalnej, związkowcy i inne grupy, którym przysługuje wzmożona ochrona zatrudnienia.