Zmiany w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym.

Od 1 maja tytuł rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych otrzyma nowe brzmienie – „w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym”.

Zmiana rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26. poz. 313 ze zm.) jest konieczna w związku ze zmianą art. 176 Kodeksu pracy oraz wejściem w życie, także 1 maja nowego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz. U. poz. 796.) Nowe upoważnienie umożliwia określenie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, których nie będą mogły wykonywać jedynie kobiety w ciąży i karmiące dziecko piersią.

Dotychczasowe, jeszcze obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. poz. 545, ze zm.), zawiera ograniczenia dla wszystkich kobiet, nie tylko będących w ciąży lub w okresie karmienia piersią, dotyczące m.in. wysiłku fizycznego, w tym ręcznego transportu ciężarów. Konieczne w związku z tym jest wprowadzenie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. Jest to ważne w celu określenia dla kobiet, które nie są w ciąży lub w okresie karmienia piersią, dopuszczalnych norm wysiłku fizycznego, w tym ręcznego dźwigania przedmiotów.

W rozporządzeniu zmieniającym następuje rozszerzenie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. nr 26. poz. 313 ze zm.), o przepisy określające normy dopuszczalnego obciążenia fizycznego, w tym ręczne przemieszczenie przedmiotów, dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią.

Normy dla kobiet nie będących w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią zostaną przeniesione z rozporządzenia Rady Ministrów z 10 września 1996 r. do rozporządzenia zmieniającego „w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz pracach związanych z wysiłkiem fizycznym”, które ma obowiązywać już od 1 maja.

W rozporządzeniu zmieniającym następuje:

1) zmiana tytułu rozporządzenia na „rozporządzenie w sprawie bezpieczeństw a i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz pracach związanych z wysiłkiem fizycznym ”

2) zmiana pkt 3 w § 1 polegającą na doprecyzowaniu, iż określone w rozporządzeniu dopuszczalne normy dotyczące ręcznego transportu przedmiotów odnoszą się do pracowników mających ukończone 18 lat, z wyłączeniem kobiet w ciąży lub w okresie karmienia dziecka piersią (normy dla kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią oraz dla pracowników młodocianych są określone w przepisach wydanych na podstawie art. 176 i art. 204 Kodeksu pracy).

3) dodanie w § 6 ust. 3, w którym określony będzie dla kobiet dopuszczalny wydatek energetyczny na wykonywanie pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, w tym związanej z ręcznymi pracami transportowymi;

4) dodanie w § 6 ust. 4. w którym określony będzie dla mężczyzn dopuszczalny wydatek energetyczny na wykonywanie pracy związanej z ręcznym transportem przedmiotów, przy czym w zasadzie przyjęto wartości wydatku obecnie obowiązujące; dodatkowo określone będą wartości wydatku przy pracach dorywczych (kJ/min).

Jednocześnie rozporządzenie zmieniające zakłada usunięcie z § 7 mało precyzyjnego zapisu dotyczącego wydatku energetycznego, zawarty obecnie w pkt 5;

5) określenie dopuszczalnych dla kobiet norm dotyczących ręcznego transportu przedmiotów – poprzez włączenie wartości tych norm do odpowiednich przepisów odnoszących się dotychczas do mężczyzn (przepisów rozdziału 3 rozporządzenia § 13-§16 oraz § 17, § 20 ust. 1, § 21 ust. 1-3, § 22 ust. 1, a także § 24 ust. 1).

W rozporządzeniu zmieniającym, które wchodzi w życie 1 maja, dokonano wyraźnego rozróżnienia normatywów dla kobiet i mężczyzn, bo użycie dotychczas używanego sformułowania “pracownik” przestało być wystarczające w świetle nowego rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.

Normy obciążenia dla kobiet w rozporządzeniu zmieniającym prezentują się następująco:

przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów – zaproponowano, aby przy przenoszeniu przedmiotów o długości przekraczającej 4 m i masie przekraczającej 20 kg masa przypadająca na jedną kobietę nie przekraczała 10 kg przy pracy stałej i 17 kg przy pracy dorywczej,

przy przetaczaniu przedmiotów o kształtach okrągłych – zaproponowano aby dopuszczalna masa przedmiotów na jedną kobietę wynosiła:

–     przy przetaczaniu po terenie poziomym utwardzonym – 80 kg,

–     przy w taczaniu na pochylnie – 20 kg,

przy przenoszeniu materiałów ciekłych niebezpiecznych (gorących, żrących lub szkodliwych dla zdrowia) – zaproponowano, aby masa tych materiałów w raz z naczyniem i uchwytem nie przekraczała 10 kg,

podczas oburęcznego przemieszczania przedmiotów – zaproponowano, aby składowa pozioma siły niezbędnej do zapoczątkowania ruchu przedmiotu nie przekraczała:

–     120 N przy pchaniu i

–     100 N przy ciągnięciu.

Zmianie uległa także norma przy ręcznym przetaczaniu przedmiotów o kształtach okrągłych przez mężczyzn z 300 kg do 200 kg.

W omawianym rozporządzeniu normy dotyczące przewożenia na wózkach i na taczkach zróżnicowano w zależności od pochylenia terenu:

–     do 2% i powyżej 2% przy przewożeniu na wózkach szynowych oraz

–     do 5% i powyżej 5% przy przewożeniu na wózkach 2-, 3- i 4-kolowych.

Rozporządzenie zmieniające zakłada również, podobnie jak w normach dla mężczyzn, zróżnicowanie dopuszczalnej masy przy przewożeniu na wózkach 2-kolowych (przyjęto dla kobiet 140 kg) oraz na wózkach 3- i 4- kołowych (przyjęto 180 kg).

Przy określeniu propozycji norm dla kobiet przyjęto założenie, że normy te powinny stanowić 40% norm określonych dla mężczyzn (w wielu przypadkach relacje takie występują w obecnie obowiązujących normach dla mężczyzn i kobiet). W niektórych przypadkach spowodowało to podniesienie dotychczas obowiązujących norm dla kobiet (dotyczy to przewożenia ładunków na wózkach 2, 3 i więcej kołowych, a w niektórych obniżenie tych norm (przewożenie na wózkach szynowych i przewożenie na wózkach jednokołowych (taczkach)).

Rozporządzenie zmieniającego wchodzi w życie z dniem 1 maja 2017 r.